2700 YILLIK PİTHOSLARDAN TARIMSAL BİLGİ

Urartuların başkenti Van’daki kazılarda son olarak ortaya çıkarılan pithoslar (seramik küp) kültür ve seramik tarihi açısından önem taşıyor. Bir tarım toplumu olan Urartuların yağ, tahıl ve içecek gibi ürünlerini depoladıklarını gösteren bu buluntular 2700 yıl önceki yeme-içme davranışlarına ışık tutuyor.

M.Ö. 900-600 yılları arasında hüküm süren Urartuların başkent olarak kullandığı Van, o döneme ait eserlerin en çok ortaya çıkarıldığı illerin başında geliyor. Urartular dönemine ait birçok kalenin bulunduğu kentte, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle yapılan kazı çalışmalarında başta Ayanis ve Çavuştepe kaleleri olmak üzere birçok yerde ortaya çıkarılan birbirinden değerli eserler Van Müzesi'nde sergileniyor. 2019 yılında ziyarete açılan Van Müzesi Urartu eserleri bakımından "dünyanın en zengin müzesi" olarak nitelendiriliyor.

Tuşba ilçesinde bulunan, Urartu Krallığı'nın en görkemli yapılarından Ayanis Kalesi'ndeki kazı ve restorasyon çalışmaları 36 yıldır sürdürülüyor. Bu kazıların başkanlığını yapan, Atatürk Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Işıklı bölgenin Urartu arkeolojisinde kesintisiz 36 yıldır kazıların sürdüğü yegane noktalardan biri olduğunu söylüyor. Buradan etüt ve envanterli olarak çıkan 30 bine yakın eser müzeye teslim edilmiş. 

Son olarak Iğdır Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rıfat Kuvanç'ın bilimsel danışmanlığında İpekyolu ilçesinde Erek Dağı eteklerindeki kale kalıntısında yapılan arkeolojik kazılarda, Urartular döneminde yağ, tahıl ve içeceklerin muhafaza edildiği çivi yazılı pithoslar gün yüzüne çıkarıldı. Seramik ve gastronomi arasındaki bağları ortaya koyan bu buluntular kültür tarihi açısından önem taşıyor, geçmiş kültürlerin yeme-içme davranışları hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlıyor. Son bulunan pithoslar da bir tarım toplumu olan Urartuların tarımsal ürünlerini depoladıklarını gösteriyor. Doç. Dr. Kuvanç pithoslardaki çivi yazıları ve farklı işaret gruplarının saklanan ürünler hakkında bilgi verdiğini belirtiyor: “Özellikle susam yağı ve şarapların muhafaza edildiği anlaşılıyor. Yine çivi yazılarında pithosların ölçü birimleri konusunda bilgiler yer alıyor. Bu bilgilerle depo alanında ne kadar ürünün muhafaza edildiğini öğrenebiliyoruz. Van Ovası'ndaki tarımsal ürünlerin depolandığı büyük bir merkez oluğunu söyleyebiliriz.”