CUMHURİYETİN 100. YILINDA 100 KADIN 100 ESER

Süleyman Demirel Üniversitesi Seramik Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Doç. Dr. Serap Ünal'ın yürüttüğü “Cumhuriyetin 100.Yılında 100 Kadın 100 Seramik Eser” projesiyle farklı yaş ve meslek gruplarından 100 kadın seramik sanatını ilk defa deneyimleme fırsatı bulup eser üretti. Proje tamamlandıktan sonra elde edilen verileri ele alan bir kitap da hazırlandı.

Süleyman Demirel Üniversitesi Seramik Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Doç. Dr. Serap Ünal'ın yürütücülüğünü yaptığı “Cumhuriyetin 100.Yılında 100 Kadın 100 Seramik Eser” projesi, kadınların sanatsal üretim sürecine katılımını teşvik eden özgün bir çalışma. Bu proje kapsamında, farklı yaş ve meslek gruplarından 100 kadın, onar kişilik gruplar hâlinde seramik sanatını ilk defa deneyimleme fırsatı bulup eser üretti. Katılımcıların sanatsal geçmişleri olmamasına rağmen, ortaya çıkan eserler yaratıcı potansiyelin keşfedilmesine önemli bir örnek oldu. Proje, seramiğin kadın emeğiyle tarih boyunca nasıl şekillendiğini vurgularken, günümüzde de kadınların sanatsal üretimdeki yerini pekiştirmeyi amaçlamıştı.

Uygulama sürecinde, katılımcılara geleneksel ve modern seramik teknikleri öğretildi; el şekillendirme yöntemlerinden çömlekçi çarkına, yüzey süsleme tekniklerinden 3D modellemeye kadar geniş bir uygulama alanı sunuldu. Kadınlar özellikle işlevsel formlar ve figüratif anlatımlarla öne çıkan eserler üretti ve bu eserler proje sonunda düzenlenen sergide sanatseverlerle buluşturuldu. Bu süreç, sanatın bireyleri sadece teknik anlamda değil, estetik ve yaratıcı bakış açısı geliştirme yönüyle de dönüştürebileceğini ortaya koydu.

Proje sürecinde, katılımcılar monografik örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiş ve seramik üretiminin temel aşamalarına yönelik uygulamalar gerçekleştirdiler. Bulgular, kadınların özgür şekillendirme sürecinde öncelikle işlevsel formlara yöneldiğini, ancak serbest temalı çalışmalarda sembolik ve figüratif anlatımlara da güçlü bir biçimde yer verdiklerini göstermektedir. Özellikle üç boyutlu form üretimi sürecinde, figüratif ve soyut anlatımlara yönelme eğilimi dikkat çekti. Bununla birlikte, araştırmanın önemli sonuçlarından biri, seramik sanatıyla ilk kez tanışan kadınların %52’sinin sanatsal yetkinlik gösterecek düzeyde eserler üretebilmiş olmasıydı. Bu veri, yaratıcı potansiyelin eğitim ve deneyimden bağımsız olarak bireylerde var olabileceğine işaret ediyor.

Proje tamamlandıktan sonra elde edilen verileri ve sürecin kültürel bağlamını ele alan bir kitap da hazırlandı. Proje yürütücüsü Doç. Dr. Serap Ünal'ın yazdığı bu kitap, iki ana bölümden oluşuyor. İlk bölümde, insanlık tarihinin en eski üretim alanlarından biri olan çömlekçilik kültürü, özellikle Anadolu coğrafyasındaki gelişimi çerçevesinde ele alınmaktad. Kadın emeğinin tarih boyunca seramik üretiminde oynadığı rol ve bu sanatın sosyo-kültürel anlamları akademik bir bakış açısıyla incelenmiş. İkinci bölümde ise proje süreci detaylandırılmış, kadınların sanatsal üretim aşamaları ve eserlerinin sanatsal analizine yer verilmiş.

Bu kitap, 100 Kadın 100 Seramik Eser projesinin yalnızca bir belgesi değil, aynı zamanda sanatın toplumsal dönüşümdeki rolüne dair önemli bir kaynak niteliğinde. Kadınların üretime katılımını teşvik eden, sanatsal ifadeyi erişilebilir kılan bu çalışma, seramik sanatı ve toplumsal cinsiyet ilişkisi üzerine yeni tartışmalara katkı sunuyor.