GERÇEĞE DÖNÜŞEN BİR HAYAL: ESKİŞEHİR ULUSLARARASI ÇAĞDAŞ SERAMİK SANATLARI MÜZESİ

Seramik sevdalısı kent Eskişehir, çağdaş seramik sanatına odaklanan bir müzeye kavuştu. Geçtiğimiz Kasım ayında açılan Uluslararası Çağdaş Seramik Sanatları Müzesi’nin Genel Koordinatörü ve kurucusu Prof. Zehra Çobanlı bu ilk ve tek seramik müzesinin kurulma aşamalarını anlattı.

DOÇ. M. CANDAN GÜNGÖR

Uluslararası Çağdaş Seramik Sanatları Müzesi, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi tarafından Tarihi Odunpazarı Bölgesi’nde, Sanat Sokağı ve Avlu Eskişehir Sanat Kompleksi içinde 9 Kasım 2024 tarihinde açıldı. Müze koleksiyonunda ulusal ve uluslararası 86 sanatçıya ait 122 eser yer alıyor. Müzede ayrıca seramik sanatının yapım aşamasında kullanılan malzemelerin ve tekniklerin de paylaşıldığı bir bölüm sanatseverlere seramik sanatına dair bilgilenme fırsatı da sunuyor.

Müzenin Genel Koordinatörü ve kurucusu Prof. Zehra Çobanlı açılış töreninde “Ülkemizin önemli bir seramik bölgesi olan Eskişehir’imizde çağdaş Türk seramik sanatının belleğinin sergilendiği, ilk ve tek olma özelliği de taşıyan Uluslararası Çağdaş Seramik Sanatları Müzesi’nin oluşması için eserlerini müzeye bağışlayan çok kıymetli sanatçılarımıza saygı ve şükranlarımı sunuyorum” diye konuştu.

Uluslararası Çağdaş Seramik Sanatları Müzesi’nin kurulma aşamalarını Prof. Zehra Çobanlı hocamızla konuştuk.

Zehra Hocam, Eskişehir’de kurucusu olduğunuz Çağdaş Sanatlar Müzesi’nin açılması fikri nasıl doğdu?

2015 yılında Yönetim Kurulu Başkanı olduğum Seramik Sanatı, Eğitimi ve Değişimi Derneği, Anadolu Üniversitesi G.S.F. Seramik Bölümü ve Büyükşehir Belediyesi iş birliği ile düzenlenen “Fırçanın Sırdaki İzi 1. Eskişehir Seramik Sempozyumu”nu yapmaya başladığımızda ana amacımız Eskişehir'de çağdaş bir seramik müzesi kurmaktı. “Fırçanın Sırdaki İzi” projesini o dönemde Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı olan Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen hocamızla paylaştığımız zaman bir seramik müzesinin de ilk adımları atılmış oldu. Seramik dilinin zenginleşmesine, gelişmesine ve anlamının daha iyi anlaşılmasına fırsat verecek bu çalışmaların Eskişehir teması çerçevesinde sanatsal bir bellek oluşturacağı inancıyla başladık. Sanatçılarımızın çalışmalarının Eskişehir'de kurulması düşünülen seramik müzesi ve seramik tarihimizde çok kıymetli eserler olarak yer alacağını düşlemiştik o yıllarda… Etkinliğin ardından Eskişehir’e çok değerli eserler kazandırıldı: Beril Anılanmert, Oktay Anılanmert, Habip Aydoğdu, Fikri Cantürk, Rıdvan Coşkun, Zehra Çobanlı, Hakan Esmer, Güngör Güner, Ergin İnan, Fevzi Karakoç, Oya Kınıklı ve Aydın Şölenay seramik yüzeylere sır altı ve sır üstü yöntemleriyle kendi sanat tarzlarını yansıtan resimler yaptılar. 

Hocam, koleksiyonu oluşturma fikrinin doğduğu sempozyumdan sonraki yıllarda üretilen eserler ve sanatçıları hakkında bilgi verebilir misiniz?

“Fırçanın Sırdaki İzi 2. Eskişehir Seramik Sempozyumu” 28-31 Mayıs 2016 tarihleri arasında Eskişehir Odunpazarı Turistik El Sanatları Merkezi’nde gerçekleştirildi. Türkiye ve Eskişehir’in kardeş şehirlerinden sanatın farklı alanlarında çalışan öncü sanatçıları bir araya getirdi. İkinci sempozyuma Mustafa Pilevneli, Devrim Erbil, Saime Dönmezer, Atilla Atar, Emel Şölenay, Serpil Akyıl, Güngör Güner, Halil Yoleri, Yavuz Pilevneli, Sebastian Stöhrer, Cho Yoon Seo, Vasile Catarau ve Gao Ming gibi sanatçılar katıldı. Seramik ve porselen yüzeyleri kullanan sanatçılar kendi resimsel dillerini ilk defa seramik malzeme üzerinde ifade etme fırsatı bulurken, seramik yüzeylerin üzerine sır altı, sır içi ve sır üstü yöntemlerle kendi sanat anlayışlarını öne çıkaran resimler yaptılar. Eserler, Büyükşehir Belediyesi Çağdaş Cam Sanatları Müzesi’nde 31 Mayıs 2016 günü açılan sergiyle sanatseverler ile buluştu. Bir diğer sempozyum “Fırçanın Sırdaki İzi 3. Eskişehir Seramik Sempozyumu” 6-9 Mayıs 2018 tarihleri arasında Eskişehir Odunpazarı Turistik El Sanatları Merkezi’nde gerçekleştirildi.  Ezgi Hakan Verdu Martinez, Gülseren Südor, Teoman Südor, Hanefi Yeter, İmren Erşen, İsmail Özgür Soğancı, Mustafa Ağatekin, Tevfik Fikret Uçar ve Vedat Kacar gibi sanatçıların katıldığı sempozyumda üretilen seramik eserler 9 Mayıs 2024 günü Eskişehir Cam Sanatları Müzesi Sergi Salonu’nda düzenlenen sergi ile sanatseverlerin beğenisine sunuldu.

Böylesine büyük bir koleksiyonu ne kadar zamanda oluşturdunuz? Türkiye’de Çağdaş Seramik Sanatı’nın temellerini atan, şu anda hayatta olmayan sanatçılarımızın eserlerini görmek biz yeni kuşaklar için çok heyecan verici...

2,5 yıl önce 2022 yılının Şubat ayında Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen hocam beni aradı, müzeyi kurmanın zamanının geldiğini söyledi. Beklediğimiz müjdeyi vermesinin ardından Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nde kalabalık bir grubun katılımıyla ilk toplantı yapıldı. Bu ilk toplantıda bugünkü Belediye Başkanımız Av. Ayşe Ünlüce de vardı. Müzenin, o toplantıda gönüllü olarak üstlendiğim küratörlük ve koordinasyon görevini büyük bir heyecan, disiplin ve sorumlulukla yerine getirmeye çalıştım. Bu süreçte eserlerini bağışlayan değerli sanatçılarımızın bu müzenin oluşmasındaki büyük rolleri takdire şayandır, büyük bir özveridir. Bizlerle birlikte ellerini bu amaçla taşın altına koymaları ülkemiz Cumhuriyet dönemi seramik sanatı belleği açısından çok önemlidir, çok kıymetlidir. Değer katan, katkı sağlayan tüm sanatçılarımıza ve yakınlarına içten teşekkür ederim.

Ve müze, sizin tabirinizle “bir hayalin ardından” somut bir gerçeğe dönüştü...

Evet, 9 Kasım 2024’te ülkemizin ilk ve tek Uluslararası Çağdaş Seramik Sanatları Müzesi, Eskişehir, Odunpazarı, Sanat Sokağı kompleksinde açıldı. Açılış Eskişehir Büyükşehir Başkanı Av. Ayşe Ünlüce ve Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen’in katılımıyla, sanıyorum tasarruf tedbirleri nedeniyle sanat sokağı açılışı içinde yapıldı. Müzede “Fırçanın Sırdaki İzi” sempozyumlarına katılan sanatçılar ile birlikte duayen seramik sanatçılarımız Sadi Diren, Atila Galatalı, Filiz Galatalı, Ayfer Karamani, Mehmet Tüzüm Kızılcan, Beril Anılanmert, Hamiye Çolakoğlu, Mustafa Tunçalp, Tülin Ayta Cılızoğlu, Candeğer Furtun, Ferhan Taylan, Binay Kaya ile günümüzde yoğun bir şekilde keyifli eserlerini izlediğimiz Sevim Çizer, Burcu Karabey, Esra Carus, Melis Buyruk, Candan Güngör, Tuba Önder Demircioğlu, Elif Ağatekin, İrfan Aydın, Mutlu Başkaya, Pınar Baklan, Ezgi Hakan, Kaan Canduran, Kemal Tizgöl, İnsel İnal gibi daha pek çok günümüz sanatçısının seramik eserleri yer alıyor.

Müzenin geleceği ve koleksiyonun daha da genişlemesi açısından söylemek istediğiniz bir şeyler var mı?

Evet, amacımız koleksiyonun daha çok genişlemesi ve büyümesi. Bu nedenle 1,5 yıl sonra yeni bir koleksiyon sergisiyle yeni sanatçılarımızın eserlerini sizlerle paylaşacağız.

Zehra Hocam, tüm emekleriniz ve verdiğiniz değerli bilgiler için çok teşekkür ederiz.

Rica ederim, ben de kültürel mirasımızın en eski sanat dallarından biri olan seramik sanatının gelişmesine, tanınmasına ve kalıcı olmasına çok önemli katkılar sağlayacak olan müzemizin açılmasını sağlayan Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanımız Av. Ayşe Ünlüce'ye, kıymetli hocam Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen'e, emeği geçen, destekleyen ve müzenin oluşması için eserlerini bağışlayan sanatçılarımıza, yakınlarına ve Büyükşehir Belediyesi’nde müze için emek veren herkese içten teşekkür ederim.