Hindistan’da Uttarayan Sanat Vakfı tarafından gerçekleştirilen Seramik Sempozyumu için sanatçı dostum Madhur Sen ile görünenin arkasındaki gerçekliğe odaklanmak amacıyla yola çıktık. Günümüzde sosyal medyanın yanılsamalı algılar oluşturmasına karşı, sanatın ve özellikle de seramik malzemenin görünmeyen tarafını göstermek istedik.
Doç. Dr. Mutlu Başkaya
Kişi; duygu, düşünce, davranış ve fiziksel yapısı ile algılanır. Bazen insanların kendilerini nasıl algıladıkları ve dışarıdan nasıl algılandıkları farklı yorumlar yaratabilir. Mantığımız, duygularımızı sınırladığı zaman tamamen farklı ifadelere bürünürüz… Bazen kendimizi sınırlamadan, olduğumuz gibi davranırız ve duygularımız açığa çıkar, bazen de maske taşırız. Gördüğümüz hiçbir şeyin sadece bir yüzü yoktur. Neye baktığımızı görmek ve gördüğümüzü algılamak için neyin gerçek olduğunu bilmeli ve gerçeğin sadece insanda gizlendiğini derinlemesine düşünmeliyiz. Sanat eseri de bu insansı özellikleri taşır. Sanat eseri sanatçısının duygu, düşünce, kültür, bilgi ve ruh örüntüsünde oluşur ve izleyicilerin tamamen farklı kombinasyonlardaki duygu ve düşüncelere sahip olmasını sağlar. Ve ortaya çıkan sanat eseri, sanatçının eseri oluştururken yararlandığı örüntüden ne kadar farklı ise o kadar değerlidir.
Çağımızda, ilişkileri gözlemlediğimiz Facebook, İnstagram gibi sosyal medya organları da gördüğümüzü yansıtmayabilir. Paylaşılan anılarda görünenler de her zaman gerçek olmayabilir. Olaylara veya koşullara karşı önyargılarımız aslında bir hata olabilir… Bu sempozyumun temasını oluşturan bu düşüncelerdir ve seramik malzemenin de bir görüneni, bir de görünmeyeni vardır. Temayı, Hintli sanatçı dostum; Madhur Sen ile paylaştığımda; O da benim gibi temanın seramik sanatıyla benzerlikler taşıdığını düşündü ve hemen kabul etti. Seramik yapım sürecini bilmeyen kişiler; seramiğin kolay bir malzeme olduğunu düşünebilir Oysa hiçbir şey göründüğü gibi değildir. Bu süreçle sempozyum küratörü ve koordinatörü olarak birlikte, her ikimizin de ülkesinden ve dünyadan, farklı konularda çalışan sanatçılar seçtik.
Sanatta ifade olanaklarını güçlendirmek için seramik pişirim tekniklerinden yararlanırız. Bu sempozyumda oluşturduğumuz eserler için de farklı pişirim çalıştayları gerçekleştirdik. 2012 yılında yine sevgili arkadaşım Madhur Sen sayesinde Uttarayan Sanat Vakfı'nda önceden çalışma ve kağıt fırını yapma şansım olmuştu. O zaman buranın yöneticisi Bay Dumal’ın özellikle kağıt fırın çok ilgisini çekmişti ve bana bu fırını yapabilmem için tıpkı 2019 Aralık ayında olduğu gibi her türlü imkanı sağlamıştı. Aslında buraya ikinci kez davet edilmemin amacı tekrar bir kağıt fırın çalıştayı gerçekleştirmem içindi ama Madhur ile birlikte pişirim tekniklerini çeşitlendirmek istedik. Bu kağıt fırın çalıştayının liderliği yanında, raku, lüster, süt pişirimi gibi pişirim teknikleri çalıştaylarının da liderliğini gerçekleştirirken; Hasan Başkırkan sagar çalıştayının liderliğini, Koreli Sanatçı Kim Yong Moon ve Lee Sungho ise odun pişirimi çalıştayının liderliğini yaptılar.
Ayrıca yine sanatçıların katılımıyla “Veda 2” adlı interaktif bir performans gerçekleştirdim. Her davetli sanatçı tarafından elde kusursuz bir şekilde biçimlendirilen kilden topların içine renkli astarlar şırınga ile dolduruldu ve ağızları tamamen kapatıldı. Kurgusunu daha önceden yaptığım tel kutuların üzerine fırlatılarak bir performans gerçekleşti ve bir resim ortaya çıktı. Kil topların; tel kafes üzerine fırlatılmaları, tele yapışmaları, telden düşmeleri, içlerindeki boyaların akması, kuruma ve pişme gibi süreçler, izleyiciyi de katılımcı haline getirdi. Böylece performansı kurgulayan sanatçı ile birlikte eser ortaya çıkmış oldu.
Yine bir başka kolektif çalışma da Koreli Sanatçı Kim Yong Moon tarafından gerçekleştirilen “Barış İçin Sanat” heykeli oldu. Her sanatçının kendi yorumuyla gerçekleştirdiği “macsaballar” (çanaklar), çelik taşıyıcıların taşıdığı kafes tellerinin üzerine monte edildi. Bu eser; Uttarayan Sanat Vakfı’nın bahçesine yerleştirilerek, açılışı yapıldı. Etkinlik, Sayın Rakesh Agrawal’ın ev sahipliğinde, Sayın Purushottam Dhumal’ın yönetiminde ve Hintli seramik sanatçısı Madhur Sen ile benim koordinatörlük ve küratörlüğünde, Hindistan’ın Baroda şehrindeki Uttrayan Sanat Vakfı tesislerinde 1 Aralık-15 Aralık 2019 tarihleri arasında büyük bir başarıyla gerçekleşti.
Aslında kimya mühendisi olan ve Hindistan ekonomisine çok büyük katkı sağlayan Barodalı işadamı Rakesh Agrawal, 2007 yılında nehir kenarında aldığı 50 dönümlük arazinin, 12 dönümlük kısmına Uttarayan Sanat Vakfı’nı kurmuş. Plastik sanatların 5 dalının mevcut olduğu çalıştay alanları ve bu vakıf arazisi, sanatçıların orada çalışıp, ürettikleri yapıtlarla dolu. Seramik çalıştay alanında 2 büyük, 1 küçük gazlı seramik fırını ve 1 odun pişirimi fırını bulunmakta.
Bugüne kadar taş heykel sempozyumlarına pek çok farklı ülkeden pek çok sanatçı katılarak koleksiyonun gelişmesine katkıda bulunurken, Rakesh Agrawal da vakfın kapılarını ve imkanlarını bu sanatçılara cömertçe açarak Hindistan’da ve dünyada sanatın gelişmesine katkıda bulunmakta. Agrawal, yaklaşık 23 yıldır sanata olan yoğun tutkusu ile oluşturduğu kabaca 3000 eserden oluşan bir koleksiyona sahip. Bu koleksiyona; biz sanatçıların gerek yanlarında getirerek bağışladıkları, gerekse orada çalışarak ürettikleri seramik eserler de ilave oluyor.
Sempozyum süresince sanatçılar; doğayla iç içe, nehir kenarına tesis edilmiş çalıştay alanlarında yaratıcılıklarını kullanarak vakfa yeni eserler kazandırdılar. Burada birlikte çalışan Hintli sanatçıların Baroda’daki eserlerinin bulunduğu sergi mekanları ziyaret edilirken, müze, saray ve tapınaklar da gezildi.
Bu uluslararası sempozyuma davet edilen sanatçılar; Acacia Azevedo (Brezilya), Aylin Alkan (Türkiye), Devesh Upadhay, Elif Aydoğdu Ağatekin (Türkiye), G.Reghu, Hasan Başkırkan (Türkiye), JyostnaBhatt, Kim Yong Moon (Kore), Kirill Kopylkov, Madhur Sen, Mustafa Ağatekin (Türkiye), Mutlu Başkaya (Türkiye),, Oya Aşan Yüksel (Türkiye), Panthini Thaker, Shampa Shah ve Sungho Lee oldu.
Etkinlik sırasında sanatçıların eserlerinden oluşan sergi, Uttarayan Sanat Vakfı’nın şehir merkezindeki sanat galerisinde gerçekleşti ve dernek, sanatçıların eserlerini ve kendilerini tanıtan bir katalog bastırarak sanatçılara dağıttı.
Uttarayan Sanat Vakfı Müzesi sahibi Sayın Agrawal’a ve vakfın yöneticisi Sayın Dumal'a, bizlerle paylaştıkları çalışma ortamı için, sanatçı dostumuz Madhur Sen’e enerjisi ve ev sahipliği için ve davetimizi kabul eden tüm sanatçı dostlarımıza teşekkürler.
Comments